Wiedza pacjenta

Rak nerki nazywany jest podstępnym zabójcą, gdyż w początkowym okresie nie daje żadnych niepokojących sygnałów. Przyglądając się mu w społecznym ujęciu, obecnie najbardziej istotną kwestią pozostaje jego wczesne wykrycie. Niestety diagnoza nowotworu zbyt często stawiana jest dopiero w zaawansowanym stadium. Nie dysponujemy też ustalonymi badami przesiewowymi, czyli takimi za pomocą których robi się tzw. populacyjny screening. Czy zatem jesteśmy pozbawieni skutecznych narzędzi profilaktycznych?

Każda okazja ważna by edukować

18 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Raka Nerki. Z tej okazji zaprosiłam do rozmowy pacjenta, który doskonale wie na jakie sygnały trzeba reagować i dlaczego warto pilnować kontrolnych badań USG jamy brzusznej. A należy zaznaczyć, że w ostatnich latach rak nerki wykrywany jest u coraz młodszych osób. Wynika to z powszechnego dostępu do badań USG i zwiększonej świadomości zdrowotnej.

Eksperci podkreślają, że wykonywane co jakiś czas (raz na rok/na dwa lata) badania jamy brzusznej (USG), pozwalają wcześniej wykryć niepokojące zmiany w nerce i rozpocząć diagnozę oraz potencjalnie skutecznie wyleczyć lub leczyć raka nerki.

Dlaczego warto rozpocząć profilaktykę i regularnie się badać?

Mam nadzieję, że moja rozmowa z Marcinem Włodarczykiem ze Stowarzyszenia Mężczyzn z Chorobami Prostaty „GLADIATOR” im. Profesora Tadeusza Koszarowskiego, który w wieku 48 lat zachorował na raka nerki – uświadomi Wam, że warto postawić na kontrolę i o siebie dbać.

Wyzwania w diagnozie

Czy to prawda, że rak nerki to nowotwór bardzo trudny w diagnozie?

Na całym świecie wiedza na temat raka nerki jest wciąż bardzo niska. Rak nerki to choroba trudna do wykrycia, a we wczesnej fazie przebiega niemal bezobjawowo. Dlatego tak wielu chorych nie jest świadoma rozwoju choroby, aż do późnego stadium nowotworu. Objawy raka nerki są niespecyficzne, stąd warto zwracać szczególną uwagę m.in. na ból w okolicy lędźwiowej, przedłużające się osłabienie organizmu czy niekontrolowaną utratę masy ciała. 

Rak nerki już teraz stanowi chyba trzeci co do częstotliwości występowania nowotwór urologiczny i szósty najczęściej występujący nowotwór wśród mężczyzn.

Kiedy pacjent słyszy już diagnozę: rak nerki, jakie pojawiają się u niego pytania?

Pierwsze pytanie to co dalej? W moim wypadku było tak jak w każdym innym. Co? Jak? Dlaczego? Pilnowałem się przecież. Jak to jest w ogóle możliwe? 

Kontrolne USG

Jakie objawy zmusiły cię do rozpoczęcia ścieżki diagnostycznej i jak ona wyglądała, jak sklasyfikowano nowotwór? 

Tak jak wcześniej wspomniałem – nie było żadnych objawów. Nowotwór został wykryty przypadkowo podczas wykonywania kontrolnego badania USG. Być może zignorowałem jakiś drobiazg, objaw. Na szczęście kontrolne USG pozwoliło jednak wykryć go dość wcześnie. Dzięki temu szybko rozpoczęły się przygotowania do operacji.

Jak wyglądał cały etap leczenia?

Diagnoza spotkała mnie podczas badania USG jamy brzusznej. Pierwsze to szok i niedowierzanie, potem przychodzi czas na pragmatyzm. Następnie ruszyłem do urologa. Wiedziałem jak ważna jest ocena sytuacji, tomograf. Szybka decyzja co dalej…. nefrektomia. Trzeba zachować spokój mimo wszystko i co bardzo ważne – zaufać urologowi.

Czy choroba wpływa na twoje codzienne życie?

Zawsze byłem, jestem osobą aktywną społecznie. Lubię pobiegać, poćwiczyć. Pamiętam o tym, że mam jedną nerkę, staram się też dbać o siebie. Robię regularne badania, kontroluję wszelkie objawy. Jestem aktywny dalej, a może właśnie jeszcze bardziej. Nie daję się chorobie, choć rak nerki i jego leczenie ma różne twarze. Jestem pod kontrolą lekarza urologa i onkologa.

Dostępne terapie

Czy w Polsce dostępne są terapie, które pomagają w walce z chorobą?

Tak. Ponad rok temu do istniejącego programu lekowego wprowadzono nowe technologie lekowe. Dodane dwie substancję czynne – niwolumab oraz cabozantynib. 

Czyli rak nerki nie musi oznaczać wyroku?

Warto dodać, że rocznie w naszym kraju odnotowujemy blisko 5 tys. zachorowań. Wczesne wykrycie gwarantuje niemal 100% wyleczenie. Trzeba pamiętać, że rak nerki w początkowym stadium nie daje praktycznie żadnych objawów i od nas samych, naszej czujności i dbałości o swój organizm zależy czy nowotwór będzie oznaczał wyrok.

Wyzwania w leczeniu

Przed jakimi największymi wyzwaniami stoi obecnie sytuacja leczenia pacjentów z rakiem nerki w Polsce? 

Wyzwania. To słowo zawsze w pierwszej chwili kojarzy się z czymś niesamowicie nieosiągalnym. Nic bardziej mylnego. Zacznijmy od tego, że mamy wysokiej klasy specjalistów urologów, których jedynym problemem jest dostępność sprzętowa. Najnowsze technologie w zapobieganiu chorobie. 

Ważne jest szybkie wykrycie

Jaki przekaz chciałbyś zostawić pacjentom?

Przede wszystkim, rak nerki to choroba, która może być skutecznie leczona, jeśli zostanie odpowiednio wcześnie wykryta. Kluczowa w tej sytuacji jest diagnostyka i wykrycie choroby we wczesnym stadium. Zachęcam wszystkich do skutecznej profilaktyki jamy brzusznej. W tym celu trzeba wykonać proste USG. Badanie to pozwoli nie tylko na sprawdzenie nerek, ale również pęcherza moczowego, trzustki, śledziony czy wątroby, a u mężczyzn również prostaty. 

Należy pamiętać, że nowotwór nerki przez długie lata nie daje żadnych objawów. Nawet badania krwi bywają mylące. Zachęcam szczególnie te osoby, które ukończyły 40. rok życia. 

Pacjentów, którzy już przeszli swoją batalię z rakiem nerki lub dalej ją prowadzą proszę o wypełnienie ankiety, którą przygotowaliśmy wspólnie z International Kidney Cancer Coalition – IKCC (Międzynarodową Koalicją Raka Nerki). Tylko w ten sposób medycy są w stanie dowiedzieć się jak pacjenci z rakiem nerki postrzegają chorobę, z którą się zmagali lub zmagają.

Warto zaznaczyć, że urolodzy i onkolodzy mogą usprawnić nie tylko swoje działania lekarskie, ale i komunikacyjne, aby osiągnąć jeszcze lepszy sukces terapeutyczny. To jest szczególnie ważne w sytuacji epidemiologicznej w kraju i olbrzymimi trudnościami z otrzymaniem pomocy innej niż objawy koronawirusa.

Poświęcenie tych kilku minut da szanse na podniesienia skuteczności opieki nad chorymi z rakiem nerki: https://www.questionpro.com/t/AOTvDZf6IU (należy wybrać język – polski)